گفتگوی صمیمی با فاطمه روحی‌رحیم داور جشنواره قصه‌گویی
فاطمه روحی رحیم از دیار شهر پرتلاش تهران همراه بیست و پنجمین جشنواره قصه‌گویی استان تهران در بخش داوری شد.
فاطمه روحی رحیم داور بیست و پنجمین جشنواره قصه‌گویی کانون در بخش آیینی وسنتی استان تهران است قصه‌گو نقال و مدرس قصه‌گویی و مربی مسئول فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان تهران و برگزیده شدن در مسابقات قصه‌گویی از رزومه ایشان است و در یک پرسش و پاسخ صمیمی ایشان از قصه و قصه گویی برای ما می‌گوید.
- تعریف شما از قصه و قصه گویی چیست؟
قصه در لغت به معنای داستان، حکایت، حدیث، خبر
بیان حال، بیان احوال...
قصه قالبی ادبی است که گوینده به وسیله‌ی آن حرف و پیام خود را به صورت ماجرا و حادثه‌هایی که به طور منطقی به دنبال هم می‌آیند، به مخاطبش عرضه می‌کند. البته بیان رسا و تلفظ درست واژه‌ها، زبان چهره و بیان بدن همراه با شوق و انگیزه ی درونی به اجرا و تاثیر عمیق آن کمک ویژه‌ای می‌کند.
قصه‌گویی یک هنر است، هنر نقل داستان... بیان شفاهی رو در رو و زنده که مخاطب در ارتباطی دوسویه، جزئیات قصه را در ذهن به تصویر می‌کشد و با قصه‌گو همراه شده و وارد دنیای قصه و خیال می‌شود.
قصه‌گویی یکی از ساده‌ترین و موثرترین شیوه‌های نمایشی است که امکان اجرای آن برای خانواده‌ها و افراد به سهولت انجام می‌شود و از هنرهای دیرین جهان هنر است که ضرورت، اهمیت، تاثیر و بار ارزشی و تربیتی آن قابل تامل است.
قصه‌گویی با علاقه، تمرین، مطالعه و به کارگیری اصول و شیوه‌های درست آن تاثیرگزار است.
قصه و قصه‌گویی را ساده نگیریم چون فعالیتی است ساده اما دیرینه...
- آیا از نظر شما قصه‌گویی صحنه‌ای با قصه‌گویی کتابخانه‌ای تفاوت دارد؟ در صورت امکان توضیح دهید.
قصه‌گویی صحنه‌ای با قصه‌گویی کتابخانه‌ای قطعا تفاوت دارد و چه سوال خوبی پرسیدید چون سال‌ها دغدغه‌ی من این بوده و هست که آیا فقط قصه‌گویان برتر را فقط باید در صحنه‌ی رقابت انتخاب کرد؟
آیا همه قصه‌گویان که در صحنه حاضر می‌شوند برای هر قصه‌ای که قصد اجرای آن را دارند این همه زمان صرف می‌کنند؟ تمرین و تکرار دارند؟ لباس مناسب می‌پوشند؟ باز نویسی می‌کنند؟
در واقع قصه‌گویان صحنه‌ای و منتخبین با این تکنیک و روش‌ها اعلام می‌کنند که این نوع قصه‌گویی روشی درست و تاثیرگذار است و قصه‌گویان کتابخانه‌ای تلاش کنند که به این فعالیت سطحی نگاه نکنند و از الگوهای درستی برای اجرای بهتر استفاده کنند.
قطعا در مراکز مربیان یا کتابی را انتخاب کرده و آن را قصه‌گویی می‌کنند و یا به تعریف قصه‌ای می پردازند که قبلا شنیده و یا تعریف کرده‌اند...
- تا به امروز که در دوره‌های قصه‌گویی شرکت کردید از داورها دلخور شدید؟
من بیست سال است که در حوزه‌ی قصه‌گویی و نقالی فعالیت می‌کنم و چند بار از انتخاب و داوری دلخور شدم اما چون عاشق قصه‌گویی بوده و هستم سعی کردم که با قصه و اجرای بهتر و متفاوتی به صحنه برگردم و این تجربه‌ها رو در قصه‌گویی کتابخانه‌ای به دست آوردم.
- شما چه گروه سنی را برای شرکت در بخش صحنه ای جشنواره مناسب می دانید و پیشنهاد می کنید؟
همه‌ی گروه‌های سنی مناسب هستند و به شخصه از تفکیک گروه سنی در حوزه‌ی قصه‌گویی در جشنواره راضی هستم چون به تجربه ثابت شده همه ی ما نیاز به قصه شنیدن داریم.
- اگر شما هم یک شرکت‌کننده بودید کدام بخش را انتخاب می کردید؟
من در حوزه ی نوجوان فعالیت کرده و چند سالی است که در حوزه‌ی کودک قصه‌گویی می‌کنم و برایم بسیار لذت بخش و جذاب است.
اما یا در بخش آیینی که تخصصی کار کرده‌ام شرکت می‌کردم یا قصه‌گویی دو زبانه آن هم به زبان ترکی.
- به نظر شما قصه بیشترین تاثیر را بر چه کسی دارد، مخاطب یا قصه گو؟
قصه‌گویی فعالیتی است که شامل قصه، مخاطب و قصه‌گو ست.
اگر قصه‌ی مناسبی انتخاب شود و قصه‌گو بتواند قصه را به خوبی تعریف کند و بتواند مخاطب را با خود به دنیای قصه‌اش ببرد، قطعا قصه‌گو با توجه به ذوق و واکنش مخاطب برای قصه‌گویی انگیزه‌ی بیشتری برای قصه‌گویی پیدا می کند اما از نگاه من بر مخاطب تاثیر بیشتری دارد چون او شنونده‌ست و تاثیرپذیر...
اگر بخواهید به جشنواره یک بخش جنبی اضافه کنید آن چیست و به چه دلیل؟
با توجه به توضیحاتی که در بالا عرض کردم، اگر قرار باشد بخش دیگری به جشنواره اضافه شود به نظر من بخش کتابخانه‌ای...
وقتی یک مربی بتواند با کم‌ترین امکانات با تاکید بر لحن و بیان بدن یا ابزار بداهه مخاطب را با خود همراه کند آیا قصه‌گوی موفق و منتخب نیست؟
روند اجرای جشنواره بیست و پنجم را نسبت به جشنواره های گذشته چه طور ارزیابی می‌کنید؟
جشنواره‌ی بیست و پنجم به سمت عمومی‌سازی پیش رفته است. گام بزرگ، مهم اما سختی است، شرکت‌کنندگان همه‌ی اصول و فنون قصه‌گویی را نمی‌دانند و این امر مستلزم بستر سازی جهت آموزش به علاقمندان در کارگاه‌های قصه‌گویی و ارتقاء سطح کیفی قصه‌گویی قبل از برگزاری جشنواره‌های بعدی است.